Στα μέσα της δεκαετίας του ’50, η Ουγγαρία βρισκόταν υπό την κυριαρχία του Εργατικού (Κομμουνιστικού) Κόμματος, με την υποστήριξη του Κόκκινου Στρατού που είχε εγκατασταθεί στη χώρα από το 1944. Παρότι δεν ήταν τόσο καταπιεστικό όσο άλλα κομμουνιστικά καθεστώτα, είχε αποτύχει στον οικονομικό τομέα. Εκείνη την εποχή, το κομμουνιστικό κίνημα ήταν σε μια φάση αποσταλινοποίησης. Η εξέγερση των κατοίκων της Βουδαπέστης ξεκίνησε στις 23 Οκτωβρίου 1956. Αρχικά με οικονομικές απαιτήσεις και στη συνέχεια με αιτήματα για πολιτικές ελευθερίες. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου της Βουδαπέστης ήταν οι πρωτοπόροι, ζητώντας την εφαρμογή του πραγματικού σοσιαλισμού. Ακολούθησαν εργάτες και αγρότες. Το κίνημα εξελίχθηκε γρήγορα και η κομμουνιστική κυβέρνηση του Ιμρέ Νάγκυ βρέθηκε αλληλέγγυα με τους εξεγερμένους. Πράγματι, στις 1 Νοεμβρίου, ο ίδιος ο Νάγκυ εξέφρασε την πρόθεσή του να αποσύρει τη χώρα από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Εντούτοις, ένα πραξικόπημα εκδηλώθηκε εντός του κομμουνιστικού κόμματος, υπό την ηγεσία του Γιάννου Καντάρ, ο οποίος στις 3 Νοεμβρίου ζήτησε τη βοήθεια της Σοβιετικής Ένωσης για την κατάσβεση της εξέγερσης. Το αίτημά του γίνεται άμεσα αποδεκτό από τον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, Νικίτα Κρουστσόφ, που απελευθερώνει τον Κόκκινο Στρατό, που ήταν διστακτικός να λάβει δράση μέχρι εκείνο το σημείο. Ο Γιούρι Αντρόπωφ, ο τότε πρεσβευτής της Σοβιετικής Ένωσης στην Ουγγαρία και προτελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης πριν από την κατάρρευσή της το 1991, αναλαμβάνει έναν ενεργό ρόλο στην εισβολή. Στις πρώτες πρωινές ώρες της 4ης Νοεμβρίου, 2.000 σοβιετικά τανκς εισβάλλουν στη Βουδαπέστη και καταστέλλουν βίαια την επανάσταση. Περίπου 2.500 Ούγγροι σκοτώνονται στις άγριες οδομαχίες της Βουδαπέστης, εκ των οποίων 450 εκτελούνται κατόπιν δίκης. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο πρωθυπουργός της εξέγερσης Ιμρέ Νάγκυ, που καταδικάζεται για αντεπαναστατική συμπεριφορά. Οι απώλειες του Κόκκινου Στρατού ανέρχονται σε 700 ανθρώπους. Περίπου 12.000 Ούγγροι φυλακίζονται ως αντεπαναστάτες από το κομμουνιστικό καθεστώς και 200.000 εκτοπίζονται. Η επίσημη εκδοχή των γεγονότων προσπαθεί να τα αναπαραστήσει ως φασιστική και καπιταλιστική επανάσταση. Οι αναρχικοί, οι σοσιαλδημοκράτες και ακόμη και οι ακροδεξιοί κυριαρχούν την εξέγερση για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Η αντίδραση της Δύσης στην ουγγρική εξέγερση ήταν επιφανειακή. Το ΟΗΕ κάλεσε τη Σοβιετική Ένωση να αποσύρει τις δυνάμεις της από την Ουγγαρία. Ο αμερικανός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ απέρριψε σχέδια για δραστική επέμβαση, εστιάζοντας απλώς σε λόγια καταδίκης και οικονομικές κυρώσεις. Η σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία προκάλεσε μη επίλυτα προβλήματα για τα δυτικά κομμουνιστικά κόμματα. Οι κρίσεις για το σοβιετικό καθεστώς εντάθηκαν εντός των κομμάτων αυτών, και άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτες ανανεωτικές φράξιες. Πολλοί διανοούμενοι, γνωστοί για τις σχέσεις τους με την Αριστερά, καταδίκασαν τη σοβιετική επέμβαση. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης επιβεβαίωσε πως ο υπάρχον σοσιαλισμός ήταν γραφειοκρατικός καπιταλισμός. Ο γάλλος συγγραφέας Αλμπέρ Καμύ έγραψε ένα ανοικτό γράμμα με τίτλο “Το αίμα των Ούγγρων”, καταδικάζοντας την έλλειψη δράσης από τη Δύση. Ακόμη και ο γνωστός φιλόσοφος Ζαν Πολ Σαρτρ, που τότε ήταν δήλωση κομμουνιστής, κριτίκαρε αυστηρά τους Σοβιετικούς μετου “Το φάντασμα του Στάλιν”. Σήμερα, η Ουγγρική Επανάσταση αποτελεί μια μακρινή ανάμνηση. Η χώρα των Ούγγρων έχει απαλλαγεί από τον κομμουνισμό και είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πηγή
Share: