Το “φύσημα” στην καρδιά είναι ένα ακροαστικό εύρημα που ανιχνεύεται από τον ιατρό με το στηθοσκόπιο. Προκαλείται από την στροβιλώδη ροή του αίματος, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις οφείλεται σε μηχανική αλλοίωση της δομής της καρδιάς. Οι αιτίες του φυσήματος μπορεί να είναι η πυρετός, η αναιμία, ο υπερθυρεοειδισμός, η εγκυμοσύνη και η έντονη άσκηση. Στα παιδιά, μπορεί να οφείλεται σε συγγενείς καρδιοπάθειες που προκαλούν ανωμαλίες στην επικοινωνία μεταξύ των κοιλοτήτων της καρδιάς. Στους ενήλικες, το φύσημα συνήθως συνδέεται με προβλήματα στις καρδιακές βαλβίδες και πιο σπάνια με ανωμαλίες στην επικοινωνία μεταξύ των κοιλοτήτων. Η διάγνωση συνήθως γίνεται με τη βοήθεια ενός υπερηχογραφήματος καρδιάς, που είναι γνωστό και ως “τρίπλεξ”. Παρακάτω θα αναλύσουμε τις κύριες αιτίες του φυσήματος στους ενήλικες:
Στένωση της Αορτικής Βαλβίδας
Η στένωση αυτή είναι η πιο συχνή παθήση που προκαλεί φύσημα και μπορεί να απαιτήσει χειρουργική επέμβαση. Κατά τη στένωση της αορτικής βαλβίδας, η βαλβίδα έχει συσσωρεύσει ασβεστίου που την εμποδίζει να ανοίγει πλήρως. Ως αποτέλεσμα, η καρδιά δυσκολεύεται να εκτοξεύσει το αίμα προς την κυκλοφορία. Η ασθένεια συνήθως προκαλείται από την αθηροσκλήρωση με υπέρταση, υψηλά επίπεδα χοληστερίνης, διαβήτη, και νεφρική δυσλειτουργία. Τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν δύσπνοια, ζαλάδες και αρρυθμίες. Η θεραπεία περιλαμβάνει την αντικατάσταση της βαλβίδας, η οποία μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τα ανατομικά και κλινικά χαρακτηριστικά του ασθενούς. Οι επιλογές περιλαμβάνουν μια μικρή χειρουργική τομή ή ακόμα και ενδαρτηριακή αντιμετώπιση.
Ανεπάρκεια της Μιτροειδούς Βαλβίδας
Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας είναι η δεύτερη πιο συνηθισμένη αιτία φυσήματος και μπορεί να απαιτήσει επέμβαση. Σε αυτή την πάθηση, η βαλβίδα είναι “χαλαρή” και επιτρέπει στο αίμα να επιστρέφει προς τη λάθος κατεύθυνση (προς τους πνεύμονες) κατά τη συστολή της καρδιάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία της πάθησης παραμένει άγνωστη και παρατηρείται επίσης σε νεώτερους ασθενείς σε σχέση με άλλες βαλβιδοπάθειες. Οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται δύσπνοια κατά την άσκηση, αρρυθμίες και κόπωση. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως την επιδιόρθωση της βαλβίδας, διατηρώντας τον ιστό του ασθενούς και χωρίς να απαιτείται μακροπρόθεσμη χρήση αντιπηκτικών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να χρειαστεί η αντικατάσταση της βαλβίδας με βιολογική ή μηχανική βαλβίδα. Αυτές οι επεμβάσεις μπορούν να διενεργηθούν με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, είτε με ενδοσκοπική επέμβαση είτε με ρομποτική χειρουργική τεχνολογία.
Μεσοκολπικό Έλλειμμα
Το μεσοκολπικό έλλειμμα είναι μια συνηθισμένη συγγενής καρδιοπάθεια όπου υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των δύο κοιλοτήτων της καρδιάς (αριστερός και δεξιός κόλπος). Αυτή η επικοινωνία οδηγεί σε διαταραχή της ροής του αίματος και αίσθημα φυσήματος. Οι ασθενείς συχνά αντιμετωπίζουν δύσπνοια κατά την άσκηση, αρρυθμίες και φοβίες, και η πάθηση συνδέεται επίσης με επανειλημμένες αναπνευστικές λοιμώξεις. Σήμερα, το μεσοκολπικό έλλειμμα μπορεί να διορθωθεί με ελάχιστα επεμβατικούς τρόπους, είτε με ενδαρτηριακή επέμβαση είτε με πλήρως διαδερμική προσέγγιση, ανάλογα με τα ανατομικά χαρακτηριστικά του ασθενούς.
Άλλες Παθήσεις Βαλβίδων
Άλλες παθήσεις βαλβίδων που μπορεί να προκαλέσουν φύσημα είναι η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας και η στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας. Η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας συνδέεται συχνά με ανοικτή αορτή, ενώ η στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας συνήθως προκαλείται από ρευματικό πυρετό. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν επιδιόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης και τα χαρακτηριστικά του ασθενούς.
Συμπεράσματα
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία παθήσεων που προκαλούν φύσημα στην καρδιά. Ορισμένες από αυτές απαιτούν επέμβαση χειρουργικής καρδιάς για να αποφευχθούν τυχόν επιπλοκές. Ευτυχώς, σήμερα οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να γίνουν με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο ή ακόμα και με ενδαρτηριακή προσέγγιση. Είναι σημαντικό για όποιον ασθενή παρουσιάζει φύσημα να εκτελέσει ένα υπερηχογράφημα καρδιάς για να διαπιστωθεί η ακριβής αιτία του προβλήματος.