Τα τελευταία χρόνια, η κλιματική κρίση έχει γίνει μία καθημερινή πραγματικότητα για τον πλανήτη μας, με τις συνέπειές της να είναι ολοένα και πιο αισθητές στη ζωή μας. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι καταστάσεις μπορεί να επιδεινωθούν στο μέλλον, αλλά υποστηρίζουν ότι μέσω έκτακτων μέτρων, μπορούμε να περιορίσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Η πραγματική έννοια της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή αναφέρεται σε μακροπρόθεσμες αλλαγές των θερμοκρασιών και των καιρικών συνθηκών παγκοσμίως. Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Γη έχει θερμανθεί κατά περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με τα τέλη του 19ου αιώνα. Πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ήδη ξεπεράσει το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου, κατά τη διάρκεια της 12μηνης περιόδου από τον Φεβρουάριο 2023 έως τον Ιανουάριο 2024. Η αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα, καθώς και στο φυσικό φαινόμενο του Ελ Νίνιο
Ο ρόλος της ανθρωπότητας
Το κλίμα έχει αλλάξει συνεχώς στην ιστορία της Γης, αλλά οι ταχείες μεταβολές της θερμοκρασίας που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια δεν εξηγούνται μόνο από φυσικούς παράγοντες, όπως το Ελ Νίνιο. Οι επιστήμονες καταλήγουν ότι ο κυρίαρχος παράγοντας που επηρεάζει την κλιματική αλλαγή είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα, ειδικά η καύση ορυκτών καυσίμων, όπως άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σε σπίτια, εργοστάσια και μεταφορές. Η καύση αυτών των καυσίμων προκαλεί την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως διοξειδίου του άνθρακα (CO2), τα οποία παγιδεύονται στην ατμόσφαιρα κοντά στην επιφάνεια της Γης και προκαλούν τη θέρμανση του πλανήτη. Από τότε που άρχισε η βιομηχανική επανάσταση, η ποσότητα του CO2 στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί κατά περίπου 50%. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό το CO2 παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων και έχει μια χημική υπογραφή που ταιριάζει με τα επίπεδα που παρατηρούνται στην ατμόσφαιρα
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ως τώρα
Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου τα τελευταία χρόνια μπορεί να φαίνεται ανεπαίσθητη, αλλά έχει ήδη επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, έχουν παρατηρηθεί:
– Αυξημένες και έντονες ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως καύσωνες και έντονες βροχοπτώσεις, επιταχύνοντας τη λιώση των πάγων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας
– Τεράστια μείωση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική
– Αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων, με πολλές περιοχές να βιώνουν τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών, προκαλώντας σοβαρή πείνα
– Οι έντονοι καύσωνες στην Ευρώπη το 2022 οδήγησαν σε αύξηση των θανάτων
Γιατί είναι σημαντικό το 1,5 βαθμός Κελσίου και πώς θα επηρεάσει το μέλλον της κλιματικής αλλαγής στον κόσμο;
Όσο περισσότερο αυξάνεται η μέση θερμοκρασία, τόσο πιο σοβαρές γίνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο στόχος της περιορισμένης μέσης θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, όπως προαναφέρθηκε, είναι ζωτικής σημασίας. Η επιστήμη δεν είναι απόλυτα σαφής για τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 2 βαθμούς σε σχέση με 1,5 βαθμούς Κελσίου, αλλά οι πιθανές συνέπειες περιλαμβάνουν:
– Αύξηση των ακραίων ζεστών ημερών
– Αυξημένη άνοδο της στάθμης της θάλασσας
– Απώλεια σημαντικού ποσοστού των κοραλλιογενών υφάλων
– Επιδείνωση των συνθηκών επιβίωσης για φυτά και ζώα
– Αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που εκτίθενται σε κλιματικούς κινδύνους και ευάλωτοι στη φτώχεια
Η προσπάθεια για τη διατήρηση της μέσης θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου στοχεύει να αποτρέψει την υπέρβαση των “σημείων ανατροπής”, όπου οι αλλαγές μπορούν να γίνουν ανεπανόρθωτες. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές πού ακριβώς βρίσκονται αυτά τα όρια. Περίπου 3,3 έως 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην κλιματική αλλαγή, με τους πληθυσμούς των φτωχότερων χωρών να είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι. Αυτό έχει δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με τη δικαιοσύνη, καθώς αυτές οι χώρες συνήθως είναι υπεύθυνες για μικρό ποσοστό των εκπομπών, αλλά υποφέρουν περισσότερο από τις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος. Σημειώνεται ότι η κλιματική κρίση μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε μεγάλες περιοχές, όπως η αυξημένη τιμή των τροφίμων
Τι γίνεται στον κόσμο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Το 2015, στο Παρίσι, υπογράφηκε μια συμφωνία-ορόσημο από σχεδόν 200 χώρες, με στόχο να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στο μέγιστο όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, απαιτούνται “καθαρές μηδενικές” εκπομπές CO2 έως το 2050. Πολλές χώρες έχουν ήδη θέσει καθαρούς μηδενικούς στόχους ή εξετάζουν την υιοθέτηση τους. Παρόλα αυτά, η εκπομπή των αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζει να αυξάνεται ταχύτατα, και ο πλανήτης μας “πιθανόν” να υπερθερμανθεί πέρα από το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου, σύμφωνα με την IPCC. Παρά ταύτα, έχει σημειωθεί πρόοδος σε ορισμένους τομείς, όπως η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των ηλεκτρικών οχημάτων. Παγκόσμιοι ηγέτες συναντιούνται κάθε χρόνο για να συζητήσουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, με το πιο πρόσφατο COP28 να πραγματοποιήθηκε στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Εκεί, οι χώρες συμφώνησαν να “συνεισφέρουν” στην προώθηση της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα. Παρόλα αυτά, δεν υποχρεούνται να λάβουν μέτρα. Το επόμενο COP29 θα πραγματοποιηθεί στο Αζερμπαϊτζάν τον Νοέμβριο του 2024
Τι μπορεί να κάνει ο καθένας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Τεράστιες αλλαγές πρέπει να γίνουν από τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις, αλλά ο καθένας μας μπορεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια. Το να πραγματοποιούμε λιγότερες πτήσεις, να χρησιμοποιούμε λιγότερη ενέργεια στο σπίτι, να βελτιώσουμε τη μόνωση και την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού μας, να επενδύσουμε σε ηλεκτρικά οχήματα ή να ζούμε χωρίς αυτοκίνητο, να αντικαταστήσουμε την κεντρική θέρμανση αερίου με ηλεκτρικά συστήματα, και να τρώμε λιγότερο κόκκινο κρέας είναι μερικές από τις πρακτικές που μπορούμε να υιοθετήσουμε. Κάθε μικρή προσπάθεια μετράει και μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πηγή
Share:
