Ο εμβολιασμός αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα εργαλεία της επιστήμης για την ανθρωπότητα. Είναι μια παρέμβαση που έχει ουσιαστικά συμβάλει στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο. Νοσήματα που κάποτε προκαλούσαν εκατομμύρια θανάτους και αναπηρίες εξαλείφθηκαν ή ελαττώθηκαν σημαντικά χάρη στον εμβολιασμό, ενώ ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και της ήπατος μειώθηκε δραματικά μέσω των εμβολίων για τα ιούς HPV και ηπατίτιδας Β. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο εμβολιασμός σώζει κάθε χρόνο έως και 5 εκατομμύρια ζωές. Επιπλέον, η πλήρως επιτυχημένη πανδημία COVID-19 αποτέλεσε άλλο ένα σαφές παράδειγμα της αξίας των εμβολίων, καθώς στοιχίζει τη ζωή τουλάχιστον 20 εκατομμυρίων ανθρώπων που σώθηκαν χάρη στα καινοτόμα εμβόλια, με δεκάδες χιλιάδες ζωές που διασώθηκαν στην Ελλάδα.
Ο εμβολιασμός δεν αφορά μόνο τα παιδιά, αλλά και τους εφήβους, τους ενήλικες και ιδιαίτερα την τρίτη ηλικία. Σε μια κοινωνία όπου ο πληθυσμός γηράσκει γρήγορα και οι ηλικιωμένοι με χρόνιες παθήσεις είναι ευάλωτοι σε αναπνευστικές λοιμώξεις, ο εμβολιασμός αποτελεί ζωτικής σημασίας διαδικασία. Υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για παθογόνα όπως ο πνευμονόκοκκος, η εποχιακή γρίπη, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και ο κορωνοϊός, τα οποία έχουν αποδειχθεί μέσω επιστημονικών μελετών ότι είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη σοβαρής νόσου, νοσηλειών και θανάτων στον ευάλωτο αυτό πληθυσμό. Επιπλέον, το καλά σχεδιασμένο εμβολιαστικό πρόγραμμα έχει θετικές επιπτώσεις στην υγεία και την ευζωία των ηλικιωμένων. Και εδώ είναι που ο ρόλος της πολιτείας είναι σημαντικός, αφού η χρηματοδότηση των εμβολιαστικών προγραμμάτων δεν πρέπει να θεωρείται ως δαπάνη, αλλά ως επένδυση στην οικονομία. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, κάθε δολάριο που επενδύεται σε παιδικό εμβολιασμό εξοικονομείται τρεις δολάρια σε άμεσα κόστη από την αποφυγή νοσηλειών, καθώς και 10 δολάρια σε έμμεσα κοινωνικά κόστη, καθιστώντας τον εμβολιασμό μια πολύ αποδοτική επένδυση.
Ωστόσο, η παραπληροφόρηση ανέκαθεν αποτελούσε πρόκληση για τον εμβολιασμό, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη του κοινού με ερμηνείες λαϊκισμού, άγνοιας, θρησκοληψίας και τσαρλατανισμού. Με την εύκολη διάδοση των ψευδών επιστημονικά φανερών θεωριών μέσω των κοινωνικών μέσων και την “εμβολιαστική κόπωση” που ακολούθησε την επιδημία COVID-19, ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης αυξήθηκε ακόμα περισσότερο. Ήταν απογοητευτικό να βλέπουμε ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους από τον κορονοϊό, ενώ υπήρχαν διαθέσιμα εμβόλια. Σέβοντας τη σπουδαιότητα των επιστημονικών δεδομένων, είναι απαραίτητο να παρέχουμε στο κοινό αξιόπιστες, ελεγμένες, κατανοητές και προσβάσιμες πληροφορίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των εμβολίων. Ένας πληροφορημένος πολίτης είναι ανίατη για την παραπληροφόρηση. Όλοι οι επαγγελματίες της υγείας, από νοσοκομειακούς γιατρούς και νοσηλευτές έως ιδιωτικούς ιατρούς και φαρμακοποιούς, πρέπει να εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία για να ενημερώνουν σωστά το κοινό.
Η Πολιτεία έχει επίσης σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της παραπληροφόρησης, μέσω εκμετάλλευσης περιεκτικών εμβολιαστικών προγραμμάτων, επαρκούς χρηματοδότησης, καθορισμού στόχων και εκστρατειών ενημέρωσης. Η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων έχει ήδη επιτελέσει σημαντικό έργο στην παροχή έγκυρων πληροφοριών σχετικά με τον εμβολιασμό μέσω του ιστότοπου της (www.loimoxeis.gr). Επιπλέον, για να ανατρέψουμε το θραύσμα της εμβολιαστικής παραπληροφόρησης, χρειάζεται μια ισχυρή συμμαχία της επιστήμης, της κοινωνίας και της πολιτείας. Μόνον έτσι μπορούμε να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών και να προωθήσουμε τον εμβολιασμό ως μια πράξη ατομικής και κοινωνικής ευθύνης.
Πηγή
