Η Αγγλο-Γαλλική εκστρατεία στα Δαρδανέλλια (25 Απριλίου 1915 – 9 Ιανουαρίου 1916) παραμένει ένα από τα πιο φιλόδοξα και ταυτόχρονα αποτυχημένα σχέδια της Αντάντ κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μεταξύ άλλων, η εκστρατεία απετέλεσε μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες των Συμμάχων. Η ιδέα της κατάληψης της χερσονήσου της Καλλίπολης από τη θάλασσα, που θα οδηγούσε στην πτώση της Κωνσταντινούπολης, αποδείχθηκε ευφυής, αλλά η υλοποίησή της αντιμετωπίστηκε με μια σειρά τραγικών λαθών.
Αρχικά, οι Σύμμαχοι αποφάσισαν να εκτελέσουν την επίθεση μόνο με το ναυτικό, ώστε να μην αποσπάσουν ανδρεία από το Δυτικό Μέτωπο. Ανάμεσα στις 27 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου, οι Αγγλοι πεζοναύτες πραγματοποίησαν επιτυχημένες επιδρομές και σαμποτάζ. Ωστόσο, στις 18 Μαρτίου, έξι πλοία έπεσαν σε ναρκοπέδια και καταστράφηκαν. Έτσι, ο αγγλικός ναυάρχος Τζον Ντε Ρόμπεκ αρνήθηκε να συνεχίσει χωρίς υποστήριξη χερσαίων δυνάμεων.
Εν τω μεταξύ, ο Ότο Λίμαν φον Σάντερς, γερμανός στρατηγός και σύμμαχος των Τούρκων, ενίσχυσε την χερσόνησο της Καλλίπολης. Στις 23 Απριλίου 1915, η συμμαχική απόβαση στην Καλλίπολη ξεκίνησε υπό τη διοίκηση του έμπειρου στρατηγού Ίαν Χάμιλτον. Ωστόσο, οι Τούρκοι αντιστάθηκαν γερά και αποδείχθηκαν ανίκητοι. Παρά την τυφλή επιμονή των Συμμάχων, που προσπάθησαν να οχυρώσουν τη χερσόνησο και να ρίξουν ολόκληρες μεραρχίες Αυστραλών και Νεοζηλανδών, η κατάσταση αδιέξοδης. Τον Ιανουάριο του 1916, η συμμαχική δύναμη εκκενώθηκε τελείως από τα Στενά.
Η εκστρατεία στα Δαρδανέλια έλαβε μία παταγώδη αποτυχία για τους Συμμάχους. Ο απολογισμός ήταν φρικτός, καθώς χάθηκαν περίπου 250.000 άνδρες, τόσοι όσοι και οι Τούρκοι. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία απέδειξε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τις φιλόδοξες προσπάθειες των Αγγλο-Γάλλων και να αναδείξει τον ηγέτη της, τον νεαρό λοχαγό Μουσταφά Κεμάλ, που αργότερα έγινε ο ιδρυτής της Τουρκίας. Η αποτυχία της εκστρατείας οδήγησε επίσης σε πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές, καθώς προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων και την ανάδειξη κυβέρνησης συνασπισμού Φιλελευθέρων – Συντηρητικών.
Η εκστρατεία στα Δαρδανέλια αποτελεί ένα κεφάλαιο που απαιτεί νέα μελέτη και αναζήτηση βαθύτερης κατανόησης των γεγονότων. Αν και αποτέλεσε μια σκοτεινή περίοδο για τους Συμμάχους, ανοίγει το δρόμο για την αναζήτηση νέων στρατηγικών προσεγγίσεων και τη διαμόρφωση νέων πολιτικών προτεραιοτήτων. Σε αυτήν τη νέα ιστορική προοπτική, η εκστρατεία αποτελεί ένα άλμα στο άγνωστο, που απαιτεί μεθοδική έρευνα και ανάλυση για να αποκρυσταλλωθούν τα διδάγματα που μπορούν να αντληθούν για το μέλλον.
Πηγή