Το τριπκάκι της κουλτούρας κατανάλωσης μας έχει οδηγήσει στο να γίνει ο θόρυβος για τις αγχώδεις διαταραχές ένα από τα πιο επικρατούντα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο των media. Ο ψευδοθεραπευτής influencers και οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων λιμνάζουν στο Instagram, αναρτώντας εξομολογήσεις και θεραπευτική αργκό. Το hashtag #Trauma στο TikTok έχει πάνω από 6 δισεκατομμύρια προβολές. Κάθεται, λοιπόν, η δημοκρατία του άγχους που η κατανάλωση το έχει μετατρέψει σε “περιεχόμενο” [content] και έχει κατακλύσει τις καθημερινές μας συζητήσεις. Γονείς αναφέρουν ότι τα παιδιά τους μιλάνε συνεχώς για συμπτώματα και διαγνώσεις που έχουν να κάνουν με την ψυχική υγεία, και δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν ακρώνυμα όπως OCD [ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή] ή PTSD [διαταραχή μετατραυματικού στρες].
Η πολυάριθμη κατανάλωση περιεχομένου σχετικά με το άγχος και άλλες ψυχικές διαταραχές αντανακλά μερικώς την αυξανόμενη ποσότητα πραγματικού άγχους. Σύμφωνα με μελέτες, το ποσοστό των εφήβων που δηλώνουν ότι αισθάνονται επίμονα θλιμμένοι δεν ήταν ποτέ υψηλότερο από το σήμερα. Παρόλα αυτά, είναι αμφίβολο αν η παρούσα αντιμετώπιση των διαταραχών αυτών είναι ωφέλιμη. Φυσικά, είναι καλό που μιλάμε ανοιχτά για συναισθηματικές κρίσεις που θα κρύβονταν παλαιότερα στη σιωπή και τη χρήση ουσιών. Όμως, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει εμφανές ότι ο τρόπος που συζητάμε για την ψυχική υγεία, ιδίως στο διαδίκτυο, δεν μας βοηθά. Η κατανάλωση τέτοιου είδους περιεχομένου ως “περιεχόμενο” μετατρέπει μια ιατρική διάγνωση σε δημοφιλή μιντιακή κατηγορία, και συμβάλλει στην αύξηση της συλλογικής κρίσης άγχους.
Ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε για τα πράγματα διαμορφώνει την εμπειρία μας για τα πράγματα αυτά. Το 2022, οι ερευνητές Lucy Foulkes και Jack L. Andrews χρησιμοποίησαν τον όρο “πληθωριστική συχνότητα” για να περιγράψουν την τάση ορισμένων ανθρώπων, ειδικά των νέων, να καταναλώνουν τόσα πολλά δεδομένα σχετικά με τις αγχώδεις διαταραχές, ώστε να επεξεργάζονται φυσιολογικά προβλήματα ως σημάδια ψυχικών δυσκολιών. Σύμφωνα με τη μελέτη τους, “εάν οι άνθρωποι ενημερώνονται συνεχώς ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι κοινά και ότι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν μόνοι τους… αρχίζουν να ερμηνεύουν όλες τις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα μέσα από αυτό το πρίσμα”. Η Darby Saxbe, κλινική ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και μητέρα ενός μαθητή λυκείου, πιστεύει ότι για πολλούς νέους ανθρώπους, να δηλώνουν ότι αυτοί έχουν αγχώδη κρίση ή διαταραχή μετατραυματικού στρες έχει γίνει ένα είδος κύρους: “Ανησυχώ ότι για ορισμένους ανθρώπους έχει γίνει ένα δείγμα ταυτότητας που τους κάνει να αισθάνονται ξεχωριστοί και μοναδικοί. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα επειδή αυτή η σύγχρονη ιδέα ότι το άγχος αποτελεί ταυτότητα δίνει στους ανθρώπους μια παγιωμένη και μοιρολατρική νοοτροπία. Η θεραπεία λειτουργεί πολύ καλύτερα όταν οι ασθενείς έρχονται στις συνεδρίες πιστεύοντας ότι μπορούν να βελτιωθούν. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πιστεύουν ότι το άγχος είναι θεραπεύσιμο, τροποποιήσιμο και προσαρμόσιμο – όλα όσα μια παγιωμένη ταυτότητα δεν είναι”.
Η σημερινή κοινωνία μας έχει εμφανώς αποδυναμώσει τη γλώσσα της θεραπείας, ρίχνοντας την αξία της, ενώ παράλληλα έχει ενσωματώσει αρνητικότητα στα viral media. Βυθίζει τους ανθρώπους σε δίνες θυμού, αμφιβολίας και οργής αντί να τους βοηθά να επεξεργαστούν τα αρνητικά συναισθήματά τους και να προχωρήσουν. Στο τέλος, η κοινωνία μας καταδυναστεύει αντί να υποστηρίξει την πραγματική ουσία της θεραπείας.
Πηγή
