Ο Μόρι είχε χάσει την αγωνία του στη μάχη με την αρρώστια. Τώρα, κάποιος τον βοηθά να φροντίζει τον εαυτό του. Όταν του πρότειναν αυτή την αλλαγή, αντιμετώπισε την πρόταση γενναία και την αποδέχτηκε. Ενημέρωσε την Κόνι, τη φροντίδα του, ότι δεν μπορούσε πια να φτάσει πίσω και να φροντίζεται όταν πήγαινε στην τουαλέτα. “Σε ενοχλεί να το κάνεις εσύ;” ήταν η απάντησή της.
Αυτή η απλή αλλαγή εξέφραζε απόλυτα τον Μόρι, που έκανε πρώτα την ερώτηση. Ο Μόρι ομολόγησε ότι άργησε να συνηθίσει την κατάσταση, καθώς αυτό σήμαινε την πλήρη παράδοσή του στο γήρας. Η αρρώστια του είχε αφαιρέσει τα πιο βασικά και προσωπικά του δικαιώματα: να πηγαίνει στην τουαλέτα, να σκουπίζει τη μύτη του, να πλένει τα δικά του. Σχεδόν για όλα εξαρτιόταν από τους άλλους, εκτός από την αναπνοή και την κατάποση της τροφής.
Ένας από μακριά θα μπορούσε να σκεφτεί ότι το να γερνάς είναι ένας σημάδι παρακμής. Αλλά ο Μόρι με κατέστησε να αντιληφθώ κάτι διαφορετικό. Τον ρώτησα πώς μπορεί να αντιμετωπίζει θετικά όλες αυτές τις δυσκολίες. “Είναι αστείο, Μιτς” μου είπε, “είμαι ανεξάρτητος χαρακτήρας και είχα την τάση να τα πάλευα όλα μόνος μου. Ήταν σαν να βοηθάνε στο να βγω από το αυτοκίνητο, να με ντύνει κάποιος άλλος. Είχα την αίσθηση ότι ντρεπόμουν κάπως, επειδή η κουλτούρα μας μας λέει ότι πρέπει να ντρεπόμαστε αν δεν μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Αλλά ύστερα σκέφτηκα: ας το αφήσουμε τις προδιαγραφές της κουλτούρας μας. Καθ’ όλη την ζωή μου αγνόησα την κουλτούρα. Δεν θα ντραπώ. Μια μικρή ανάσα!”.
Και γνωρίζετε τι είναι το παράξενο; Άρχισα να απολαμβάνω την εξάρτησή μου. Χαίρομαι όταν κάποιος με βοηθά να μην πληγιάσω, να με σκουπίσει ή ακόμα και να μου κάνει μασάζ. Το απολαμβάνω σε πολύ μεγάλο βαθμό. Κλείνω τα μάτια μου και το απολαμβάνω, ως να ξαναγίνω παιδί. Είναι σαν να έχεις κάποιον που σε περιποιείται, που σε ανεβάζει, σε σκουπίζει.
Όλοι γνωρίζουμε πώς να γίνουμε παιδιά. Είναι κάτι που έχουμε μέσα μας. Εγώ απλά θυμήθηκα πώς να το απολαμβάνω. Η αλήθεια είναι ότι όταν η μητέρα μας μας χόρευε στην αγκαλιά της και μας χάιδευε το κεφάλι, δεν το χορταίναμε. Όλοι επιθυμούμε να επιστρέψουμε σε εκείνες τις μέρες, όταν κάποιος μας φρόντιζε χωρίς όρους, μας αγαπούσε απεριόριστα, μας πρόσεχε απεριόριστα. Κανένας από εμάς δεν το χόρταινε. Εγώ σίγουρα δεν το χόρταινα.
Ξαφνικά, κατάλαβα γιατί χαιρόταν τόσο ο Μόρι όταν έσκυβα πάνω του και τον φρόντιζα. Ήταν το άγγιγμα. Η ανθρώπινη επαφή. Εκείνη την στιγμή, στα εβδομήντα οχτώ του έδινα την περίθαλψη όπως αναπηρικό.
Στην ίδια μέρα, συζητήσαμε για τον φόβο του γήρατος. Ή, για να το πω καλύτερα, τον φόβο της γήρανσης. Ήταν ένα από τα πράγματα που με απασχολούν στον κατάλογο των προβλημάτων της γενιάς μας. Ενώ ταξίδευα από το αεροδρόμιο της Βοστόνης, καταμέτρησα τις μεγάλες αφίσες με νέους και όμορφους ανθρώπους. Δεν είδα ούτε μία φωτογραφία ανθρώπου πάνω από τα τριάντα πέντε. Όταν του το είπα τον Μόρι, είπε: “Έμαθα πόση δυστυχία κρύβει η νεότητα. Μη μου πεις ότι είναι τόσο σπουδαία. Θυμάμαι όλα εκείνα τα παιδιά που μου έρχονταν με τις αγωνίες και τους αγώνες τους, με συναισθήματα απογοήτευσης και ανικανότητας, με μια αίσθηση ότι η ζωή είναι φρικτή, τόσο άσχημη ώστε ήθελαν να αυτοκτονήσουν…”.
Ο Μόρι με βοήθησε να κατανοήσω ότι οι νέοι είναι πολύ πιο δύσκολο να κατανοήσουν τη ζωή. Δεν έχουν ακόμα τη σοφία. Ανησυχούν για πράγματα που δεν καταλαβαίνουν. Όταν κάποιος άλλος σε καθοδηγεί και σου λέει τι πρέπει να αγοράσεις για να είσαι όμορφος ή σέξι, και τον πιστεύεις, αυτό είναι ανοησία!
“Δεν ντρέπομαι που γερνάω” μου είπε ορθά ο Μόρι. “Γιατί αν έχεις βρει το νόημα στη ζωή σου, δεν θέλεις να επιστρέψεις πίσω. Θέλεις να προχωρήσεις μπροστά. Θέλεις να δεις και να κάνεις περισσότερα. Απλά δεν μπορείς να περιμένεις μέχρι τα εξήντα πέντε”.
“Πρέπει να μάθεις κάτι” συνέχισε ο Μόρι. “Όλοι οι γέροι ζηλεύουν τους νέους. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Το θέμα είναι να αποδέχεσαι αυτό που είσαι και να το χαίρεσαι. Για σένα, αυτή τη στιγμή είναι ο χρόνος των τριάντα σου. Είχα κι εγώ τον χρόνο των τριάντα μου. Τώρα είναι ο χρόνος να είμαι εβδομήντα οχτώ”.
Πρέπει να βρεις αυτά που είναι καλά, αληθινά και όμορφα στη ζωή σου, όπως είναι τώρα. Το να αναλογίζεσαι το παρελθόν σε κάνει ανταγωνιστικό. Η ηλικία δεν είναι ζήτημα ανταγωνισμού.
Ο Μόρι κατέληξε λέγοντας ότι κάθε ηλικία έχει κάτι αξιόλογο. “Ο κόσμος, ή για την ακρίβεια, ένα κομμάτι του εαυτού μου, έχει όλες τις ηλικίες. Είμαι τριών χρονών, πέντε χρονών, τριάντα εφτά χρονών, πενήντα χρονών. Έχω περάσει από όλα αυτά τα στάδια και ξέρω πώς είναι. Χαίρομαι να είμαι παιδί όταν πρέπει να είμαι παιδί. Χαίρομαι να είμαι σοφός γέρος όταν πρέπει να είμαι σοφός γέρος. Σκέψου πόσα πράγματα μπορώ να είμαι! Είμαι κάθε ηλικίας μέχρι τη σημερινή. Καταλαβαίνεις;”.
Καταμετρώντας τα λεγόμενά του, ένιωσα περίεργη υπεροψία. Ήταν επιβλητικά αδύνατο να μην ζηλέψεις τους νέους, τους υγιείς ανθρώπους. Τον ρώτησα λοιπόν πώς καταφέρνει να αντιμετωπίζει αυτό το συναίσθημα. “Ποιον” με ρώτησε. “Εμένα” απάντησα.
Με ένα χαμόγελο, εκείνος απάντησε: “Μιτς, είναι αδύνατο για τους γέρους να μη ζηλεύουν τους νέους. Το θέμα είναι να αποδεχτείς αυτό που είσαι και να το χαίρεσαι. Για σένα τώρα είναι ο καιρός των τριάντα σου. Είχα και εγώ τον καιρό των τριάντα μου. Τώρα είναι ο καιρός να είμαι εβδομήντα οχτώ”.
Έπρεπε να αναγνωρίσω τα καλά πράγματα στην τωρινή μου ζωή, όπως είναι. Η αναμένη γήρανση δεν πρέπει να αποτελεί ανησυχία. “Ο καιρός των τριάντα σου είναι τώρα”, μου επανέλαβε. “Τώρα είναι ο χρόνος να είσαι εσύ. Και να το χαίρεσαι”.
Αυτά ήταν τα λόγια του Μόρι και τα ακούω ακόμα στ’ αυτιά μου. Η σοφία του με άγγιξε βαθιά και ελπίζω να την μεταφέρω και σε εσάς. Πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες και προκλήσεις καθώς περνάμε από διαφορετικές φάσεις της ζωής μας. Ας είμαστε όμως αποφασισμένοι να εκμεταλλευτούμε κάθε στιγμή με ανοιχτό μυαλό και απολαμβάνοντας την εξέλιξη που μας προσφέρει. Ας αποδεχτούμε το παρόν και ας χαρούμε την εμπειρία του γηρατειάς, γιατί αυτή μας δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθούμε περισσότερο. Πάνω απ’ όλα, ας απολαύσουμε το ταξίδι της ζωής με ένα ανοιχτό και ευγνώμον πνεύμα.
Πηγή
