*Γράφει η Αθηνά Πάσσιου, μεταπτυχιακή απόφοιτης Ψυχοαναλυτικών Σπουδών University of Sheffield, Πρόεδρος του φορέα ψυχικής υγείας «Θάλπος»*
Η παιδική κακοποίηση αποτελεί μια σκοτεινή σκιά πάνω από την αθωότητα και την ασφάλεια που χρειάζεται ένα παιδί για να αναπτυχθεί αρμονικά. Ο φόβος, η ντροπή, η μοναξιά και η σύγχυση εισχωρούν στη ζωή των παιδιών και το τραύμα της κακοποίησης συνεχίζει να επηρεάζει ακόμα και όταν τα σημάδια έχουν επουλωθεί. Η κακοποίηση των παιδιών περιλαμβάνει όλες τις μορφές σωματικής ή συναισθηματικής κακοποίησης, σεξουαλικής παραβίασης, παραμέλησης ή παραμελημένης θεραπευτικής αντιμετώπισης ή εκμετάλλευσης για εμπορικούς σκοπούς. Αυτές οι πράξεις οδηγούν σε συγκεκριμένη ή εν δυνάμει βλάβη που επηρεάζει τη ζωή και την ανάπτυξη του παιδιού, σε πλαίσια ευθύνης, εμπιστοσύνης και δύναμης.
Τον τελευταίο καιρό, ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός έχει αποκτήσει αυξανόμενες διαστάσεις, αποτελώντας μια μορφή συμπεριφοράς που περιλαμβάνει ανισότητα δύναμης, συστηματικότητα, πρόθεση να βλάψει κάποιο άλλο άτομο και διαδραματίζεται στον ψηφιακό χώρο. Επιπροσθέτως, έχει εμπειρικά αποδειχθεί ότι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός μπορεί να είναι πιο τραυματικός και έντονος από τον “κλασικό” εκφοβισμό. Οι φήμες και τα σχόλια μπορούν να διαδοθούν με ταχύτητα, κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι πίσω από την οθόνη και υπερασπίζεται τον εκφοβισμό, τα ηλεκτρονικά ίχνη δυσκολεύουν τον εντοπισμό και το θύμα του εκφοβισμού δεν έχει έλεγχο, καθώς δεν υπάρχουν περιορισμοί χώρου και χρόνου όπως στο σχολικό αύλειο. Ο εκφοβισμός, είτε στο φυσικό είτε στον ψηφιακό κόσμο, δημιουργεί αίσθηση ανασφάλειας στους χώρους του σχολείου αλλά και στην προσωπική ζωή των παιδιών, οδηγώντας σε κοινωνικό αποκλεισμό και μείωση της ακαδημαϊκής επιτυχίας. Η παρουσία του εκφοβισμού μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη καταθλιπτικών συμπτωμάτων, διατροφικών δυσκολιών, αυξημένης τάσης αυτοκτονίας ή σε ψυχοκοινωνικά προβλήματα σε μεγαλύτερη ηλικία, όπως η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.
Για να αντιμετωπιστεί η παιδική κακοποίηση και παραμέληση, η πρόληψη, η πρόωρη ανίχνευση και παρέμβαση από επαγγελματίες και κοινωνικές υπηρεσίες αποτελούν τον πιο αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισής τους, καθώς επιτρέπουν την αποφυγή τυχόν θυματοποίησης των παιδιών. Οι προληπτικές πρωτοβουλίες πρέπει να προάγουν την αντιμετώπιση του κύκλου βίας που επιτρέπει τη διατήρηση του προβλήματος και να ενισχύουν τους παράγοντες που προσφέρουν ψυχική υγεία και ευημερία στα παιδιά, όπως σταθερές οικογενειακές σχέσεις, ορθή γονεϊκή υποστήριξη και θετικές τεχνικές πειθαρχίας. Είναι απαραίτητο να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης και ασφάλειας μεταξύ εμάς και των παιδιών μας. Όσον αφορά την αντιμετώπιση, η σύγχρονη προσέγγιση απαιτεί την ανάπτυξη συστηματικών πρακτικών ανίχνευσης της κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών, τη διευκόλυνση των αναφορών και τη στήριξη των θυμάτων μέσω των υπηρεσιών που εξυπηρετούν τον γενικό παιδικό πληθυσμό (σχολεία, παιδιατρικές υπηρεσίες) και όχι μόνο την παρεχόμενη βοήθεια στα άτομα που την καταγγέλλουν. Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη ευάλωτων οικογενειών, η ενίσχυση του σχολικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών και η εκπαίδευση του προσωπικού για την αναγνώριση και ατομικοποιημένη παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα για τα παιδιά χωρίς να χρειάζεται να προβληματιστούν περαιτέρω οι ψυχικές τους λειτουργίες και η οικογενειακή τους ζωή.
Μέσα από τη λειτουργία του Κέντρου Ημέρας Υποστήριξης της Οικογένειας και του Κέντρου Ημέρας Παιδιών & Εφήβων, τα οποία υλοποιούνται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU, αφιερώνουμε προσοχή στην πρόληψη και τη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση για παιδιά, εφήβους και νέους που αντιμετωπίζουν ψυχοκοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες, καθώς και για τις οικογένειές τους. Παρέχοντας δωρεάν ψυχοκοινωνικές και ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες σε παιδιά και εφήβους, στοχεύουμε στην ενίσχυση και βελτίωση της ψυχικής υγείας τους. Επιπρόσθετα, προσφέρουμε συμβουλευτική σε γονείς και κηδεμόνες, που αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διαμόρφωση ενός διαλόγου για το καλύτερο συμφέρον του παιδιού. Ο φορέας ψυχικής υγείας “Θάλπος” είναι ένας μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2005 με τον σκοπό να παρέχει παρέμβαση και ενημέρωση για την ψυχική υγεία και να διαχειρίζεται προγράμματα κοινωνικής μέριμνας.
Πηγή
